Chúng ta vẫn thường nghe thấy cụm từ Hóa thạch trên các phương tiện thông tin đại chúng. Tuy phổ biến là vậy nhưng trên thực tế không phải ai cũng “tỏ tường” Hóa thạch là gì, bởi đây là một khái niệm về mặt cấu tạo từ có yếu tố Hán – Việt.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau bàn về định nghĩa này một cách đầy đủ nhất. Mời các bạn cùng theo dõi.
1 – Hóa thạch là gì?
Hóa thạch là gì?
Giống như Dung nham của núi lửa, Hóa thạch được các nhà khoa học nghiên cứu kỹ lưỡng từ hàng trăm năm nay. Theo một thống kê không chính thức mỗi năm trên thế giới phát hiện gần 1000 mẫu Hóa thạch có giá trị lịch sử, khoa học, văn hóa cao.
Việc phải giáo dục cho con trẻ biết Hóa thạch là gì là điều hết sức cần thiết bởi nếu chúng không biết thế nào là Hóa thạch thì những mẫu vật đó cũng chỉ là… vô chi.
Hóa thạch tiếng Anh là Fossil được dùng để chỉ những di tích, di thể (thể xác) của các loài sinh vật được bảo tồn trong lớp đá một thời gian rất rất dài. Từ những điều kiện hết sức thuận lợi đó những di tích hoặc di thể hóa đá mà vẫn giữ được hình thái kết cấu ban đầu và chúng được gọi là Hóa thạch.
Hóa thạch rất đa dạng nó có thể là những di tích, xác động vật, thảm thực vật… chúng được bao bọc bởi các trầm tích ở những điều kiện thuận lợi. Từ đó trải qua quá trình hóa thạch để trở thành đá mà vẫn giữ được hình thái kết cấu ban đầu thậm chí là cả những chi tiết nhỏ bên trong.
Tóm tắt khái niệm hóa thạch là gì
- Hóa thạch tiếng Anh là Fossil
- Hóa thạch chỉ những:
+ Di tích
+ Di thể - Được bảo tồn trong lớp đá
- Di tích hoặc di thể hóa đá được gọi là Hóa thạch
2 – Hóa thạch được con người phát hiện từ khi nào?
Hóa thạch được con người phát hiện khi nào?
Trong những ghi chép còn để lại cho chúng ta thấy những người đầu tiên phát hiện ra các mẫu Hóa thạch chính là các học giả người Hy Lạp. Họ đã rất ngạc nhiên khi tận mắt chứng kiến những di thể còn tồn tại của cá, vỏ sò và một vài dạng sinh vật biển trên núi và sa mạc phủ đầy cát trắng.
Vào những năm 450 trước công nguyên Herodotus đã đề cập tới sa mạc Ai Cập với những biểu hiện của di thể Hóa thạch và ông cũng khẳng định rằng ở đó trước đây một phần bị bao phủ bởi biển Địa Trung Hải.
50 năm kể từ thời điểm Herodotus đề cập tới những gì xuất hiện trên sa mạc Ai cập, Aristoteles tuyên bố với giới khoa học rằng: “Hóa thạch là do vật chất hữu cơ tạo thành tuy nhiên chúng lại bị ép vào trong tầng nham thạch là do một tác dụng làm mềm trong vỏ trái đất gây ra“.
Trải qua hàng nghìn năm phát triển cho tới cuối thế kỷ 18 và đầu thế kỷ 19 đã hình thành lên những cơ sở vững chắc cho việc nghiên cứu Hóa thạch và đặt chúng thành một môn khoa học chuyên biệt.
Hóa thạch thường chỉ được phát hiện ở tầng nham trầm tích ngoài biển. Theo các nhà khoa học thì khi các trầm tích vật như: đá vôi, vụn cát, xương, vỏ, xác của động vật bị đè nén trong điều kiện thuận lợi chúng đã kết dính lại với nhau tạo thành nham – một phần nham trầm tích mặt biển hay chúng ta vẫn gọi là Seafacies.
3 – Những thú vị không ngờ về hóa thạch
Xung quanh những mẫu hóa thạch cũng tồn tại những câu chuyện rất thú vị. Những thông tin dưới đây có thể làm bạn ngạc nhiên đấy.
Các loài thú cổ đại trong trận chiến sinh tồn
Vào năm 1971, các nhà khoa học đã tìm thấy được mẫu hóa thạch của một con khủng long Protoceratop trong một trận chiến ác liệt với một con Velociraptor tại sa mạc Gobi. Mẫu hóa thạch được bảo tồn nguyên vẹn với nanh vuốt của Velociraptor ở trong cổ con Protoceratop và chân nó bị gãy trong hàm của con mồi. Chúng bị chôn chặt khi đang giao chiến do một vụ lở đất và ngày nay mẫu vật “khủng long giao chiến” được coi là tài sản quốc gia của Mông Cổ
2 con voi ma-mút chiến đấu tới chết để giành con voi cái
Năm 1962, một nhà nghiên cứu làm việc tại Nebraska, Mỹ, đã phát hiện những chiếc xương khổng lồ lộ ra trên mặt đất. Các nhóm nghiên cứu được gọi tới, và họ phát hiện ra 2 con voi ma mút đã chết và trong tình trạng ngà bị kẹt vào nhau từ 12000 năm trước
Khi công nghệ hiện đại cho phép họ thực hiện các thí nghiệm, chi tiết cho thấy những con ma-mút này đã trưởng thành và đủ khả năng tham gia các hoạt động giao phối. Chúng chết vào thời điểm khi các hormone giới tính ở mức cao nhất.
Một cuộc diệt chủng lớn và đầy bất ngờ
Khoảng 10-12 triệu năm trước, thiên nhiên đã gây ra một thảm họa khủng khiếp, tiêu diệt một số lượng lớn các loài sinh vật ở Bắc Mỹ. Một núi lửa ở Idaho đã phát nổ với sức mạnh gấp 100 lần vụ nổ ở núi lửa St. Helens, phun mảnh vụn khắp hàng dặm vuông Bắc Mỹ. Cách đó gần 2000km, ở phía Bắc Nebraska, một đám mây tro bụi núi lửa rơi xuống.
Trong 3 mùa đào bới, cái hố không đáy này lộ ra 200 bộ xương của ít nhất 17 loài động vật – cả một hệ sinh thái đã bị tiêu diệt ở đây. Chính phủ đã cho quy hoạch thành công viên và những mẫu vật phát hiện được cũng được đặt ngay tại chỗ để du khách có thể thăm quan
4 – Những điều cần biết về hóa thạch
Như đã được định nghĩa bên trên, ta có thể thấy để một vật có thể hình thành nên hóa thạch cần những điều kiện sau:
- Các loài vật muốn để lại hóa thạch thì buộc chúng phải các bộ phận cứng, các mô mềm sẽ bị phân hủy. Sau đó là nếu điều kiện thích hợp thì kể cả các loài vật mềm cũng hóa thạch được.
- Điều kiện thứ hai là các loài vật sau khi già và chết đi phải được bảo vệ để không cho điều kiện bên ngoài ảnh hưởng
- Điều kiện cuối cùng là các loài vật phải được nằm bên dưới lớp đất, và được bao bọc bởi các thứ có thể tạo lớp bảo vệ mà dù thời tiết bên ngoài có như thế nào cũng không thể ảnh hưởng đến được.
Trên đây là khái niệm Hóa thạch và những thông tin cơ bản của chúng giúp lý giải câu hỏi Hóa thạch là gì mà nhiều người đang thắc mắc.
Nguồn: Canbiet.com.vn
